کد مطلب:19104 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:6

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

استغفار چه كساني، پذيرفته نميشود؟

كافر، منافق زمينه آمرزش را از بين بردهاند: (سَواءٌ عَلَيهم اَسْتَغْفَرت لَهُم أَمْ لَمْ تَسْتغَفر لَهُم لَنْ يَغْفِر الله لَهُم اِنََّ الله َلا يَهْدِي القَومَ الفاسِقين) منافقون/6؛ چه براي آنان استغفار كني، چه نكني بي اثر است، زيرا آنان كافرند، و خدا كافر را هدايت نميكند، يعني آنان را به مقصد اصلي انسانيت كه بهشت سعادت است، نميرساند و اين هدايت منفي هم شامل بعداز مرگ ميشود، و هم شامل قبل از مرگ، و معناي هدايت بعد از مرگ همان راهنمايي تكويني به بهشت است. اصولاً كسي كه زمينه راهيابي را از دست داد، همه نيروهاي اداركي و تحريكي خود را تباه كرده است و ديگر قدرت ادراك و كار درست را نخواهد نداشت: (اِنََّ اللهَ لا يَغْفِر أَنْ يُشْرك بِه) نساء/48. مشرك فطرت توحيدي خود را دفن كرده است و بر بالاي گور فطرت، قصر شهوت و غضب بنا نهاده و در آن قصر مشيد، خود را فريب داده است: (وَقَد خابَ مَن دَسّيها) شمس/10.

كسي كه اصل فطرت توحيدي را دفن نكرد، گرچه گناه كرده باشد، ميتواند به وسيله باران رحمت و شفاعت و استغفار شكوفا شود: (قَد اَفلَح مَن زَكّيها) شمس/9 ، ولي مشركان چون فطرت خويش را از بين بردند، ديگر قابل ترحّم نيستند: (ذلِكَ بِأَنّهُم كَفرُوا بِاللهِ وَرَسُوله) توبه/80؛ آنان چون به توحيد و وحي و رسالت كفر ورزيدند، خداوند هم آنان را نميآمرزد و هدايتشان نميكند. منظور از هدايت در اينجا، هدايت تكويني است و گرنه هدايت تشريعي به معناي ارايه طريق تا آخرين لحظه براي كفّار و منافقان و مشركان هست: (اَنّا هَدَيْناه السَّبِيل) انسان/3 ، (كَفي بِرَبّك هادياً وَ نَصِيراً) فرقان/31 زيرا همگان تا پايان عمر مكلّفند و تكليف بدون قدرت و راهنمايي از ناحيه صاحب شريعت، متصّور نيست.

---

: آية الله جوادي آملي
تفسير موضوعي قرآن ج 6 (سيرة پيامبران(ع) در قرآن)